Mersin Üniversitesi Turizm Rehberliği Bölümü

Yoğun rekabetin yaşandığı turizm sektöründe ülkeler, tercih edilen destinasyon olabilmek için farklı stratejiler geliştirmekte, turist memnuniyetine odaklanarak müşteri sadakati sağlamaya çalışmaktadır. Turist memnuniyetini ön planda tutan ülkelerin, hizmet kalitesini yükseltmeyi hedefledikleri gözlenmektedir. Turist rehberlerinin destinasyonun tanıtımı, turist memnuniyeti ve destinasyon sadakatini artırmada pozitif rol üstlendiği bilinmektedir. Bu bağlamda Mersin Üniversitesi Turizm Rehberliği bölümünün amacı; lisans ve lisans üstü öğrencilere bilimsel ve nitelikli bir eğitim-öğretim ortamı yaratmak ve sektörde gereksinim duyulan nitelikli turist rehberleri ile orta ve üst kademe yönetici adayları yetiştirmektir. Bu amaçlar doğrultusunda, iyi derecede bir veya iki yabancı dil bilen, Türkiye tarihini, kültürünü, coğrafyasını tanıyan ve etkili iletişim becerisi gibi temel rehberlik bilgilerine sahip; çözüm odaklı düşünebilen, temel yönetim bilgi becerilerine hakim; hoşgörü, nezaket, saygı, dürüstlük ve etik gibi temel sosyal değerleri taşıyan, liderlik ve temsil yeteneği gelişmiş nitelikli turist rehberleri ve yönetici adayları yetiştirip, turizm endüstrisinin hizmetine sunmaktır.

2015-2016 eğitim öğretim yılında lisans düzeyinde eğitime başlayan turizm rehberliği bölümü, 2016-2017 eğitim öğretim yılı itibari ile turizm rehberliği alanında lisansüstü eğitime başlamıştır.

Turist Rehberliği Bölümü; turizm ve özellikle turist rehberliği alanında gerekli olan temel bilgi ve beceriyi geliştirmek, bir turistik geziyi ya da turu yönetme ve liderlik etme becerisine sahip, sorgulayan, üreten bireyler yetiştirmek ve bu alandaki bilgi birikimine katkıda bulunmaktadır. Turizm, her geçen yıl hızla büyümekte olan bir endüstridir. Türkiye turizminin gelişimine paralel olarak nitelikli işgören gereksinimi de artmaktadır. Turist Rehberliği Bölüm mezunları, turizmde nitelikli işgücü açığının giderilmesinde etkin rol oynamaktadır. 

Turizm Rehberliği bölümünün diğer hedefleri;

•          Nitelikli profesyonel turist rehberliği mesleği için öğretim elemanı yetiştirmek,

•          Turist rehberliği mesleği ile ilgili bilgi üretmek,

•          Turizm araştırmaları yapmak,

•          Yöneticilik yetkinliğe sahip olmak,

•          Dünyadaki gelişmeleri takip etmek,

•          Sorgulayan ve yorumlayan bir bakış açısına sahip olmak,

•          Sürekli gelişmeyi misyon edinmek,

•          Türkiye’nin en iyi şekilde tanıtılmasına katkı sunmak,

•          Türkiye’deki Turizm Rehberliği bölümleri arasında en iyi olmak,

•          Turizm Rehberliği alanında Türkiye’nin lider araştırma kurumlarından biri olmak.

Turizm Rehberliği bölümünün temel değerleri;

Turizm ve Turizm Rehberliği alanlarında öngörü geliştirmek; öğrencilerin pro-aktif olmaları, inisiyatif ve sorumluluk almaları teşvik edip bireysel ve kurumsal deneyim kazanmaktır.

Saygı; Türkiye’nin tarihi ve kültürel değerlerinin, ekolojik çevrenin sürdürülebilirliğine, iç ve dış paydaşlara saygılı olmayı hedefler.

Katılımcılık; Çalışanların bireysel özellik ve idealizmlerini koruyarak yönetim süreçlerine katılımlarını sağlamak.

Misyon; Dünya tarihine yön veren zengin Anadolu kültürel ve doğal mirasını,  ziyaretçilere en iyi şekilde aktaracak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da onayıyla değişik dillerde Profesyonel Turist Rehberi kokartı alabilecek, turist rehberlerini sektöre kazandırmak. Turizm ve Turist Rehberliği alanında bilimsel araştırmalar yapmak. Turizm bilincinin, kültür ve doğa korumacılığının, konukseverliğin toplumda yaygınlık kazanmasında yardımcı ve öncü olmak..

Vizyon; Turizmdeki evrensel insani değerleri paylaşan, sektöre bilgi ve becerileri ile katma değer yaratan saygın meslek sahibi hanımefendiler ve beyefendiler yetiştirmek.

•      Turizm Rehberliği konusunda evrensel düzeyde bilgi üretilmesi, paylaşılması ve öğretilmesini sağlamak.

•      Tüketici, turist ve turizm ilişkisinde yer alan süreçleri doğru anlamak,

•      Turizm ve Turizm Rehberliği paydaşları ile ortak iş fikirleri geliştirmek, projeler ve bilimsel çalışmalar yürütmek

•      Bölüm öğretim elemanları ve öğrencileriyle birlikte bilgi teknolojilerini ve yenilikçi yaklaşımları insanlığın hizmetine sunmak.

•      Hizmet sağlayıcıları ve hizmetten faydalananlar için süreçleri demokratik hale getirmek

Turizm Rehberliği Yüksek Lisans Programı

Turizm Rehberliği anabilim dalı turizm ve turizm rehberliği alanındaki bilimsel araştırmalara katkı sunmayı hedeflemektedir.

Vizyon; Turizm rehberliği mesleğinde ve akademik alanda en üst düzey itibar ve kalite düzeyini yakalamaktır. Turizm rehberliği alanını turizm işletmeciliği ve arkeoloji gibi disiplinlerin uzun süredir devam eden etkisinden kurtarmak. Sahip olduğu kültürel, sosyolojik, tarihsel ve işletmecilikle ilgili potansiyelini akademik alanda ortaya çıkarmak ve disiplinler arası çalışmalarda hak ettiği noktaya getirmek. Türkiye’yi tarihi ve kültürüyle en iyi şekilde yerli ve yabancı turistlere tanıtan, donanımlı turist rehberlerinin akademide, Turizm Bakanlığında, Yurt Dışı Ataşeliklerinde, Yurtiçi ve yurtdışı fuarlarda tanıtım elçisi olarak görev almasın sağlamaktır.

 

 

Turist Rehberi kimdir?

Türkiye’yi yerli ve yabancı turistlere en iyi şekilde tanıtacak niteliklere sahip olan, onlara gezileri süresince yardımcı olacak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verdiği Profesyonel Turist Rehberi lisansına sahip kişidir.

Nasıl Rehber olunur?

Üniversitelerin Turizm rehberliği eğitimi veren ön lisans, lisans veya lisansüstü bölümünden mezun olmak, Yabancı dil sınavından (YDS) 75 ve üzeri not almak, uygulama gezisini tamamlamış olmak.

Turist Rehberinin görevleri

Liderlik;

Plan ve program yapma: günlük programını etkili biçimde planlayıp organize etmek, grubu oluşturan üyeler arasında olumlu ilişkiler kurmak, haberleşmeyi kolaylaştırmak.

Yürütme görevi: Gezinin başarısı, programın uygulanması için gerekli tedbirleri alarak yürütülmesini sağlamak.

Grubu Temsil Etmek: Turist rehberi eşlik ettiği grubun sözcüsüdür. turistleri grup dışı ilişkilerde temsil etmek.

Ülkeyi Temsil Etmek: Turist rehberi, turist bakımından ziyaret edilen ülkenin aynası konumundadır. Turist ziyaret ettiği ülkenin görmediği, tanımadığı ve merak ettiği birçok yönünü turist rehberi kanalıyla öğrenir.

İlişkileri Yönlendirme ve Denetlemek: Tur grubunun hem grup içi ilişkilerini de hem de dış çevreyle olan ilişkilerini yönlendirmek ve denetlemek.

Bilgi Kaynağı Olmak: Turist rehberinin, mesleğinin özü gereği, hazır bilgilerle donanmış olmasının yanı sıra, ülkesinin toplumsal sorunları, tarihi ve kültürü hakkında karşılaşabileceği sorulara cevap verebilecek düzeyde bilgi sahibi olması gerekir.

Davranış Esnekliği: turist rehberi, turistleri ortak noktada buluşturmak, karşılıklı beklenti ve istekleri hoşgörü ile yerine getirebilmek için davranış esnekliği göstermek zorundadır.

Sabır ve Anlayış: mesleğin yoğun insan ilişkileri ve çok yönlülüğü sebebi ile turist rehberi ilişki ve görevlerinde sabırlı ve anlayışlı olmalıdır.

Mizah Kabiliyeti:  hem turist rehberi hem de grup için büyük bir rahatlama yaratacağından mizah önemli bir unsur olarak görülmektedir.

Kararlılık: gruba neyin nasıl yapılması konusunda gereken ağırlığı göstermek demektir. Meslekte, diğer bütün yaklaşımların yarar sağlamadığı ve kararlı davranmanın gerektiği durumlar ortaya çıkabilir.

Görünüm: Hizmet sektöründe dış görünüş çok önemli bir yer tutmaktadır. Turist rehberi giyimine özen göstermelidir. Turist rehberinin taşıdığı giysileri turun özelliklerine, niteliklerine, uzunluğuna ve içinde bulunulan mevsime uygun olmalıdır.

Mesleki Etik: Turist rehberinin kendisini çalıştıran acenteye, tura hizmet sağlayan işletmelere, tur grubuna ve meslektaşlarına karşı olan görev ve sorumluluklarını etik bir çerçevede yerine getirmesidir.

Turist Rehberinin Aldığı Eğitim

Turist rehberliği mesleği insan, çevre, kültür ve tarih gibi çok geniş alanlarla ilgili olduğundan dolayı, Turist Rehberinin de aldığı eğitim de buna paralele olarak çok çeşitli disiplinleri kapsamaktadır. Antik kentleri aktarmak ve yorumlamak için temel arkeolojik bilgilere sahip olmak, Anadolu medeniyetlerini aktarmak için tarih bilmek, Türkiye’nin çok kültürlüğünü doğru aktarmak için kültürü bilmek, turizmde ki güncel konuları takip etmek ve yorumlamak için çeşitli turizm olgularını bilmek, ülkemize özgü hayvan ve bitki çeşitlerini bilmek ve aktarmak için Flora ve Fauna gibi alanlarda nitelikli eğitim almak.

Bölüm Derslerinden Bazıları: Bölüm derslerinin belirlenmesinde;  Turizm Bakanlığı, Türkiye Turist Rehberleri Birliği (TUREB), Dünya Turist Rehberleri Birliği (WFTGA) zorunlu gördüğü derslere yer verilmiştir. Turist rehberlerinin gelişimi için mesleki uygulamada yararlı olacağı düşünülen beden dili, İşaret dili, harita okumacılığı ve GPRS, kurvaziyer turist rehberliği, dünya Müzeleri, Rönesans sanatı, Türk ve dünya mutfak kültürü, sosyal medya konuları ders programına dâhil edilmiştir.

Türkiye’deki Turist Rehberliği Bölümleri

Türkiye’de ki vakıf ve devlet üniversitelerinin bazılarında ön lisans, lisans ve yüksek lisans düzeyinde turizm rehberliği eğitimi verilmektedir. Aşağıdaki liste lisans düzeyinde turist rehberliği eğitimi veren üniversiteleri göstermektedir.

	Üniversite	Bölüm
1.	Yaşar Üniversitesi	Turizm Rehberliği %100 burslu
2.	Ege Üniversitesi	Turizm Rehberliği
3.	Akdeniz Üniversitesi	Turizm Rehberliği
4.	Anadolu Üniversitesi	Turizm Rehberliği
5.	İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi	Turizm Rehberliği
6.	Adnan Menderes Üniversitesi	Turizm Rehberliği
7.	Balıkesir Üniversitesi	Turizm Rehberliği
8.	Pamukkale Üniversitesi	Turizm Rehberliği
9.	Nevşehir H.B.V Üniversitesi	Turizm Rehberliği
10.	Necmettin Erbakan Üniversitesi	Turizm Rehberliği
11.	Mersin Üniversitesi	Turizm Rehberliği
12.	Afyon Kocatepe Üniversitesi	Turizm Rehberliği
13.	Kastamonu Üniversitesi	Turizm Rehberliği

 

Ulusal ve Uluslararası Turist Rehberliği Örgütleri

Turizm faaliyetlerinin olduğu dünyanın hemen her bölgesinde turist rehberliği yapılmaktadır. Bazı ülke ve bölgelerde çok profesyonel ve lisans, sertifika ile yapılabilen meslek diğer bazı ülke ve bölgelerde ise serbest ve sertifikasız da yapılabilmektedir.

Uluslararası düzeyde en bilinen turist rehberliği örgütü ise Dünya Turist Rehberliği Birlikleri Federasyonu (WFTGA)’dır. Günümüzde tüm kıtalardan 88.000’den fazla üyesi bulunan birlik turist rehberlerinin uluslararası forumu konumundadır. Avrupa’da ise rehberlik mesleğinin statü ve standartlarının belirlenmesi konusunda ulusal yönetimler ve Avrupa Birliği organlarıyla birlikte çalışmalarını sürdüren Avrupa Rehberler Federasyonu (FEG) vardır.  

Ulusal Turist Rehberliği Örgütleri  

Turist Rehberleri Birliği (TUREB): ülkemizde oda adı altında gerçekleşen rehber örgütleri TUREB çatısı altında toplanmıştır. TUREB, Türkiye’de rehber örgütlerine üye on bine yakın profesyonel turist rehberini temsil etmektedir. TUREB kendisine bağlı 7 Meslek Odası ile 6 Bölgesel Meslek Odası olmak üzere tüm Türkiye'de örgütlenmiş 13 odanın kamu kurumu niteliğinde meslek üst kuruluşudur. TUREB’in merkezi Ankara’dadır. Her ilde orada ikamet eden rehber sayısı 150 ve üzerinde ise ve bunların %33’ünün başvurusu durumda o ilde rehberlik odası açılabilir. TUREB’e bağlı rehber odaları şunlardır;

İstanbul Rehberler Odası, İRO

İzmir Rehberler Odası, İZRO

Antalya Rehberler Odası, ARO

Ankara Rehberler Odası, ANRO

Nevşehir Rehberler Odası, NERO

Adana Bölgesel Turist Rehberleri Odası, ADRO

Aydın Turist Rehberleri Odası, ATRO

Bursa Bölgesel Turist Rehberleri Odası, BURO

Çanakkale Bölgesel Turist Rehberleri Odası, ÇARO

Gaziantep Bölgesel Turist Rehberleri Odası, GARO

Muğla Turist Rehberleri Odası, MURO

Şanlıurfa Bölgesel Turist Rehberleri Odası, ŞURO

Trabzon Bölgesel Turist Rehberleri Odası, TRO

 

 

Mesleki Kavramlar

Profesyonel Turist Rehberi: Yurtiçi ya da yurtdışından gelen grup ya da bireysel ziyaretçilere, onların tercihleri doğrultu-sundaki bir dilde, bir bölge ya da şehirde bulunan anıtlar, müzeler, doğal ve kültürel çevre ve tarihi yerlerde kılavuzluk eden ve eğlendirici bir yorumla bunları ziyaretçilerine aktaran, yetkili otoriteler tarafından tanınan kişidir.

Ruhsatname: Mesleğe kabul koşullarını taşıyan turist rehberlerine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen belge.

Çalışma kartı (Kokart): TUREB tarafından basılan ve eylemli turist rehberlerine, kayıtlı oldukları oda tarafından bir yıl süreyle geçerli olmak üzere mesleği fiilen icra edebileceklerine ilişkin verilen izin belgesi.

Bölgesel turist rehberi: Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında belirtilen coğrafi bölge veya bölgelerde çalışma hak ve yetkisine sahip olan turist rehberleri.

Ülkesel turist rehberi: Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında ülke genelinde çalışma hak ve yetkisine sahip olduğu belirtilen turist rehberleri.

Eylemli turist rehberi: Çalışma kartı sahibi olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak ve yetkisine sahip turist rehberleri.

Eylemsiz turist rehberi: Ruhsatname sahibi olup çalışma kartı olmayan turist rehberleri.

Turist Rehberliği Tarihçesi

Anadolu’ da doğmuş ve yaşamış antik çağda çok yer gezmiş ve bu gezdiği yerlerin gelenek, görenek ve tarihi kitaplaştırmış Herodot bilinen ilk rehberlerdendir. Herodot’tan önce de yazılı kaynaklarda geçen mısırlı rahipler vardır. Antik dünyanın ilk olimpiyatları organize seyahatlerin başlangıcı sayılır. Seyahat etmeyi en çok seven uygarlık olan Romalılar döneminde ise Troya daha o dönemde bile ziyaret ediliyordu.

Ortaçağda Haçlı seferleri ile kitlesel olarak seyahatler başlamış olur. Bu dini seyahate çıkanlara ilkel bir biçimde de olsa güvenlik, konaklama, ulaşım ve rehberlik hizmeti verilmekteydi. Sanayi devrimini izleyen yıllarda turizm hareketi ve turist rehberliği günümüzdekine benzer bir niteliğe kavuşmuştur. Thomas Cook düzenlediği turlara liderlik ederek çağdaş rehberliğin öncülüğünü yapmıştır.

Ülkemizde ise Turist rehberliği 19. yüzyıl sonunda Osmanlı döneminde görülmeye başlanmış ve ilk olarak Ermeniler, Yahudiler, Rumlar ve Levantenler tarafından yapılan bir iş olmuştur. Erken Cumhuriyet döneminde kararnamelerle yürütülen meslek, özellikle ikinci dünya savaşı döneminde turizm hareketlerinin nerdeyse durma noktasına gelmesinden dolayı çok zor zamanlar geçirmiştir. Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) ülkemize gelen ziyaretçilere özellikle Ege ve Akdeniz’i en özgü nitelikleri ile tanıtarak ülkemizde turist rehberlerinin önderi olmuştur. 2013 yılına kadar yönetmelikle idare edilen turist rehberliği mesleği 2013 yılında çıkarılan Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile yasal bir konum kazanmıştır.